10 września 2014 r. uczczono w Rogóźnie i Białej pamięć mieszkańców Gminy Zgierz zamordowanych we wrześniu 1939 r.
Przejdź do galerii zdjęć tutaj
Wrzesień 1939 roku to nie tylko bohaterstwo polskich żołnierzy stawiających opór liczniejszemu i lepiej uzbrojonemu niemieckiemu najeźdźcy. To także wstęp do tego, w jaki sposób okupant traktował ludność cywilną w całej podbitej później Europie. Nigdy wcześniej, ani na szczęście później, zbrodnie wojenne dokonane na cywilach nie miały takiej skali i okrucieństwa, jak w czasie II wojny światowej. Już w pierwszych jej dniach zginęło wiele tysięcy obywateli naszego kraju - ludność zbombardowanego Wielunia, obrońcy Poczty Polskiej w Gdańsku, mieszkańcy Bydgoszczy... można by jeszcze długo wymieniać. Także na terenie naszej gminy Niemcy dokonali masakry ludności cywilnej. 10 września w Rogóźnie i dzień później w Białej.
Hołd ofiarom w Rogóźnie
10 września 1939 r. odcisnął szczególne piętno na mieszkańcach Rogóźna. Tego dnia hitlerowski Wehrmacht bestialsko zamordował dwudziestu jeden mieszkańców tej miejscowości. Niemieccy żołnierze, chcąc zemścić się za śmierć jednego z nich i zastraszyć Polaków, przemierzali Rogóźno od domu do domu, a napotykanych w nich mężczyzn wyprowadzali na podwórza i rozstrzeliwali.
Te tragiczne wydarzenia upamiętnia pomnik i tablica pamiątkowa z nazwiskami rozstrzelanych. Pomnik wzniesiony przez społeczeństwo Gromady Wypychów odsłonięty został 9 maja 1970 r. Cztery lata temu został odnowiony przy udziale środków z budżetu gminy oraz wkładzie pracy mieszkańców Rogóźna.
Co roku w kościele parafialnym w Giecznie odprawiana jest poranna msza św. w intencji ofiar, w której uczestniczą rodziny pomordowanych i mieszkańcy okolicznych miejscowości. W drugiej części uroczystości upamiętniających, pod pomnikiem w Rogóźnie oddawany jest hołd zamordowanym cywilom.
Podczas corocznych spotkań w Rogóźnie najcenniejsze są zawsze relacje mieszkańców - rodzin zamordowanych, świadków tej zbrodni. Niestety z biegiem lat jest ich coraz mniej. 10 września 2014 r. zmarła w wieku 88 lat Pani Marianna Wojciechowska, córka zamordowanego we wrześniu 1939 r. Jana Kociaka. To m.in. dzięki niej młodzież od lat w rocznicę tych tragicznych wydarzeń miała możliwość wysłuchania pełnej żywych emocji historii, której nie ma w najlepszych nawet podręcznikach.
Po okolicznościowych przemówieniach nawiązujących do tragicznych wydarzeń sprzed 75 lat, które wygłosili Wójt Gminy Zgierz Zdzisław Rembisz i Dyrektor Zespołu Szkolno-Gimnazjalnego w Giecznie Marek Stangreciak, uczczono pamięć ofiar chwilą ciszy. Następnie Wójt Gminy Zgierz wraz z Kierownikiem Referatu Rozwoju, Promocji i Kultury Wioletą Głowacką i Kierownikiem Referatu Edukacji i Spraw Społecznych Cezarym Piotrowskim oraz delegacja uczniów z Zespołu Szkolno-Gimnazjalnego w Giecznie, złożyli pod pomnikiem kwiaty i zapalili znicze.
Hołd ofiarom w Białej
11 września 1939 r. żołnierze Wehrmachtu zamordowali 16 mieszkańców Białej. W dowód pamięci ofiar w mury Szkoły Podstawowej wmurowano w połowie lat 80. tablicę z ich nazwiskami. W każdą rocznicę zbrodni miejsce to skupia społeczność szkolną i władze gminy. Podczas apelu szkolnego uczniowie wspomnieli tragiczne wydarzenia Września 1939 r., które rozegrały się w Białej oraz odczytali nazwiska zamordowanych. Następnie pod tablicą pamiątkową złożone zostały kwiaty i zapalone znicze.
W uroczystości uczestniczyli Wójt Gminy Zgierz Zdzisław Rembisz, Kierownik Referatu Edukacji i Spraw Społecznych Cezary Piotrowski, Kierownik Referatu Rozwoju, Promocji i Kultury Wioleta Głowacka oraz Dyrektor Szkoły Podstawowej w Białej Magdalena Hauke, nauczyciele i uczniowie.
M.K.